Zasady i formy udzielania pomocy społecznej

Pomoc społeczna udzielana jest na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2018, poz.1053 ze zm.) oraz aktów wykonawczych ( rozporządzeń) do ustawy.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie, zamieszkującym i przebywającym na terytorium RP
• niektórym cudzoziemcom, zamieszkującym i przebywającym na tym terytorium RP

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, w szczególności z powodu:

• ubóstwa;
• sieroctwa;
• bezdomności;
• bezrobocia;
• niepełnosprawności;
• długotrwałej lub ciężkiej choroby;
• przemocy w rodzinie;
• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
• alkoholizmu lub narkomanii;
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
• klęski żywiołowej lub ekologicznej;

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

1. osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 701 zł , zwanej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”
2. osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 528 zł , zwanej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”
3. rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej „kryterium dochodowym rodziny”
 przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów społecznych wymienionych wyżej ( wskazanych w art. 7 pkt 2–15 ustawy o pomocy społecznej)

Osoby i rodziny, których dochód przekracza kryterium dochodowe, w szczególnie uzasadnionych przypadkach mogą korzystać ze świadczeń pomocy społecznej, natomiast rodzaj, forma i ewentualna odpłatność za świadczenia będą uzależnione od sytuacji życiowej i materialnej osoby lub rodziny.

Do dochodów nie wlicza się:

•  alimentów świadczonych przez osoby w rodzinie na rzecz innych osób;
• jednorazowych świadczeń socjalnych;
• świadczeń w naturze;
• świadczenia pieniężnego w postaci składki na ubezpieczenie społeczne, opłacanej przez ośrodki pomocy społecznej;
• pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;
• świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia  i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;
• dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego.

W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, kierownik ośrodka pomocy społecznej może odmówić przyznania świadczeń z pomocy społecznej.

Obowiązki osób i rodzin ubiegających się o pomoc społeczną: 

Osoby lub rodziny, korzystające z pomocy społecznej, zobowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej.
Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej wiąże się m.in.:

• odmowa zawarcia kontraktu socjalnego lub niedotrzymywanie jego postanowień;
• nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną;
• nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych;
• odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w zakresie integracji społecznej realizowanych w ramach Programu Aktywizacja i Integracja;

Nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną; mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji   o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

     Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować pracownika socjalnego o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się  z podstawą do przyznania świadczeń.
    Świadome wprowadzenie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz uznanie pobranych świadczeń za nienależnie.
    Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi, niezależnie od dochodu rodziny.

Do zadań MOPS należy:

1. Pomoc osobom bezdomnym
 Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie miejsca noclegowego w Ośrodku Pomocy Bezdomnym. Osoby bezdomne mogą skorzystać z innych form pomocy społecznej w miarę zgłaszanych potrzeb. Osoba bezdomna może zostać objęta indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności.
Informacji udziela mgr Małgorzata Kułaga specjalista pracy socjalnej MOPS
tel. 216-42-60 w. 38

2. Zasiłek celowy i celowy specjalny
Zasiłki celowe przyznawane są w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby , w szczególności na pokrycie w całości lub części : koszt zakupu leków i leczenia, remontu mieszkania, kupna opału, odzieży, a także kosztów pogrzebu. Może być przyznany rodzinie, która poniosła straty w wyniku zdarzenia losowego lub klęski żywiołowej lub ekonomicznej. Jest to świadczenie o charakterze jednorazowym dla osób i rodzin, służące zaspokojeniu konkretnej potrzeby bytowej. Kryterium uprawniające do zasiłku celowego jest takie samo jak w przypadku zasiłku stałego i okresowego. Wysokość przyznanego świadczenia, jak również podwyższenie kryterium dochodowego / w przypadku zasiłku celowego specjalnego / będzie zależało od decyzji gminy.

3. Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy może być przyznany ze względu na : długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, brak możliwości zatrudnienia - gdy posiadane zasoby pieniężne nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Czasokres pobierania zasiłku indywidualnie ustala ośrodek pomocy społecznej. Minimalna wysokość zasiłku okresowego wynosi 20 zł a wysokość zasiłku ustala się jako 50 %  różnicy między kryterium dochodowym a dochodem tej osoby lub rodziny.

4. Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu inwalidztwa powstałego po 18 roku życia lub wieku, jeżeli posiadany dochód jest niższy od kryterium dochodowego. Wysokość zasiłku ustala się jako różnicę między kryterium a posiadanym dochodem ( alimenty, dodatek mieszkaniowy, zasiłek pielęgnacyjny, inne świadczenia otrzymywane w formie pieniężnej np. z tytułu dzierżawy). Maksymalna kwota zasiłku wynosi aktualnie 645,-zł,- ; wysokość zasiłku nie może być niższa niż 30,-zł. W czasie pobierania zasiłku ośrodek opłaca również składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli osoba otrzymująca zasiłek nie jest zgłoszona do ubezpieczenia z innego tytułu. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej - zasiłek stały nie przysługuje.

5. Dożywianie
Dzieciom i młodzieży szkolnej w okresie nauki może być przyznana pomoc w postaci obiadów w szkole finansowanych przez Ośrodek. Pomoc ta przysługuje rodzinom, których dochód nie przekracza 150% kryterium dochodowego.
 Na podstawie uchwały Nr 140 Rady Ministrów z dnia 15 października 2018 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023 (M.P. z 2018 r. poz. 1007), w związku z Uchwałą Nr 19/III/18 Rady Miejskiej Łomża z dnia 19.12.2018 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej przez osoby objęte rządowym programem "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023 (Dz.Urz.Woj.Podlaskiego z 2018 r. poz. 5337) - przyznawana jest pomoc w postaci dożywiania / obiady /dzieciom do 7 roku życia, uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej orz osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym.

6. Pomoc cudzoziemcom - cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą udziela się pomocy w formie świadczeń pieniężnych oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne w ramach Indywidualnego Programu Integracji na okres 12 m-cy. Pomoc dla cudzoziemca przysługuje począwszy od miesiąca kalendarzowego, w którym cudzoziemiec złożył wniosek z dokumentacją. Wniosek obejmuje małoletnie dzieci cudzoziemca oraz jego małżonkę, jeżeli uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą ( Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej rozdział 5).
 

7. Usamodzielnienie wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych.
Osobie, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej oraz osoba pełnoletnia opuszczająca niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych i domów pomocy społecznej oraz schroniska dla nieletnich zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem poprzez pracę socjalną a także pomocą :
- pieniężną na usamodzielnienie
- pieniężną na kontynuowanie nauki
- w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych
- w uzyskaniu zatrudnienia
- na zagospodarowanie – w formie rzeczowej

Informacji udziela mgr Zbigniew Mrozek kierownik działu świadczeń MOPS,
tel. 216-42-60 w. 26

8. Opieka nad rodziną i dzieckiem

W Łomży utworzne zostało Centrum Pieczy Zastępczej (CPZ) ul. M.C. Skłodowskiej 5, 18-400 Łomża, które zajmuje się pieczą zastępczą w mieście. W MOPS w Łomży przyjmowane są natomiast wnioski o pomoc finansową dla rodzin zastępczych na przebywające w tych rodzinach dzieci.

Informacji udziela mgr Zbigniew Mrozek kierownik działu świadczeń MOPS,
tel. 216-42-60 w. 26

9. Pomoc rzeczowa.
Osobom znajdującym się w trudnej sytuacji zgłaszającym konieczność skorzystania z pomocy rzeczowej wydawane są skierowania do Caritas w Łomży , gdzie mogą również korzystać z bezpłatnych posiłków.

10. Usługi opiekuńcze.

W 2018 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łomży nadal świadczy usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze.

Jedną z niepieniężnych form pomocy są:

• usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania,
• specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania

Pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Pomoc w tej formie może być także przyznana osobie, w przypadku gdy opieki nie może zapewnić rodzina.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Odpłatność za usługi opiekuńcze ustalana jest w zależności od dochodu świadczeniobiorcy. Szczegółowe warunki odpłatności za świadczone usługi opiekuńcze ustaliła Rada Miasta Łomży w uchwale Nr 235/XXVIII/12 z 26.09.2012 r. która została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego z dnia 22.10.2012 r. poz. 3037 ze zm z dnia 16 stycznia 2019 r zawartą w uchwale Nr 33/V/19 Rady Miejskiej Łomży (Dziennik Urzędowy Woj. Podlaksiego z dnia 18 stycznia 2019 r., poz. 488)., . Załącznik do tej uchwały zawiera tabele określające odpłatność za godzinę usług w zależności od dochodu osoby lub rodziny. Od 1 lutego 2019 r. pełna odpłatność za 1 godzinę usług wynosi 15 zł. (piętnaście złotych) i do chwili obecnej się nie zmieniła.

Istnieje możliwość zwolnienia częściowego lub nawet całkowitego z odpłatności za usługi w przypadku udokumentowania wydatków klienta związanych z leczeniem, śmiercią w rodzinie, stratami z powodu wypadków losowych lub innych uzasadnionych przyczyn.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustalana jest zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. W przypadku usług specjalistycznych również istnieje możliwość całkowitego lub częściowego zwolnienia od ponoszenia opłat za usługi.

Informacji udziela p. Iwona Wądołowska  tel. 86 216 4260 wew. 27

11. Kierowanie do domów pomocy społecznej

Informacji udziela mgr Zbigniew Mrozek – Kierownik Działu Świadczeń Środowiskowych tel. 86 216 42 60 w. 26